Executies zijn al eeuwenlang niet alleen een manier om misdadigers te straffen, maar ook om een duidelijk signaal af te geven: “Zo doen we dat hier.” Sommige methodes waren snel en ‘humaan’, andere ronduit gruwelijk. In deze blog nemen we je mee langs de bekendste manieren waarop mensen door de geschiedenis heen om het leven zijn gebracht – van de middeleeuwen tot de moderne tijd.
1. Onthoofding – snel en (soms) netjes
Onthoofden was in veel landen dé manier om iemand uit de weg te ruimen. Met een zwaard of bijl werd het hoofd van de romp gescheiden – als de beul tenminste goed mikte. In Frankrijk werd de guillotine populair in de 18e eeuw: snel, efficiënt en ‘pijnloos’. Bekende slachtoffers? Lodewijk XVI en Marie-Antoinette.
2. Ophanging – simpel en wereldwijd gebruikt
Touw om de nek, trap onder je voeten weg, en klaar. Ophanging werd veel gebruikt in Engeland, de VS en ver daarbuiten. Soms stierf je door verstikking, soms brak je nek meteen – afhankelijk van hoe ze je lieten vallen. En ja, het publiek keek massaal toe.
3. Radbraken – de gruwelijkste van allemaal
Dit was geen pretje. De veroordeelde werd op een wiel gebonden en kreeg met een ijzeren staaf zijn botten stukgeslagen. Daarna bleef je soms nog uren of zelfs dagen liggen sterven. Het werd vooral in de middeleeuwen gebruikt voor zware criminelen.
4. De brandstapel – vlammen en verdoemenis
Mensen die als ketter of heks werden bestempeld, eindigden vaak op de brandstapel. Vastgebonden, in brand gestoken – het was zowel straf als ‘reiniging’. Jeanne d’Arc is het bekendste voorbeeld. Heftig, hè?
5. Vierendelen – letterlijk in stukken
Een van de wreedste methodes ooit: iemand aan vier paarden vastmaken die elk een kant op rennen. Het werd vooral gebruikt voor verraders. Guy Fawkes – ja, die van het buskruitcomplot – was er één van.
6. Kruisiging – langzaam en pijnlijk
De Romeinen waren er ‘meesters’ in: iemand vastspijkeren aan een kruis en hem langzaam laten sterven. Dagenlang pijn, uitputting, verstikking. De bekendste kruisiging? Die van Jezus Christus.
7. De elektrische stoel – modern, maar niet altijd soepel
Rond 1890 kwam de elektrische stoel in de VS. Klinkt modern, maar het ging niet altijd goed. Soms waren er meerdere schokken nodig om iemand te doden. William Kemmler was de eerste die deze behandeling kreeg.
8. De kogel – vuurpeloton of solo
Vooral in oorlogstijd werd dit veel gedaan. Bij een vuurpeloton schieten meerdere soldaten tegelijk, waarvan er een paar losse flodders hebben – zo weet niemand wie de fatale schoten loste. Het klinkt snel, maar ook hier ging het soms mis.
9. Dodelijke injectie – ‘humaan’, maar niet altijd
De moderne doodstraf in veel landen. De bedoeling is: je slaapt rustig in en overlijdt zonder pijn. Maar als de middelen niet goed werken? Dan kan het lang duren en is het allesbehalve vredig.
Tot slot
Of het nu ging om een koning, een crimineel of een vermeende heks – executies waren vaak publiek, pijnlijk en bedoeld om indruk te maken. De methoden zijn in de loop der tijd veranderd, maar de boodschap bleef vaak hetzelfde: dit is wat er gebeurt als je de regels breekt.
In de volgende blogpost duiken we in het publiek bij executies: waarom stonden mensen rijen dik toe te kijken, en wat deed dat met de samenleving?